شهر کوهین در سال ۱۳۸۱ با توجه به امتیاز مرکز بخش بودن از روستا به شهر تبدیل شده و در واقع یک نوع روستا شهر محسوب می شود و یکی از شهرهای توابع استان قزوین می باشد که در فاصله ۳۲ کیلومتری از شهر قزوین و در بخش کوهین واقع شده است. شهر کوهین در مختصات جغرافیایی ۳۶ درجه و ۳۰ دقیقه عرض شمالی و ۴۹ درجه و ۴۵ دقیقه طول غربی و در ارتفاع ۱۵۰۰ متر از آبهای آزاد در شهرستان قزوین و در فاصله ۳۲ کیلومتری از شهر قزوین واقع شده است و دارای مساحتی بالغ بر ۵/۷۱ هکتار می باشد و جمعیت موجود شهر طبق سرشماری انجام شده در سال ۱۳۹۵ درحدود ۱۴۱۱ نفر می باشد .
از میان شهر رودخانه ای عبور می کند که با توجه به شیب طبیعی زمین از شمال به جنوب جریان دارد شهر در میان ارتفاعاتی واقع شده است که از شرق و غرب و جنوب غربی آن را محدود کرده است و در واقع درمیان دره رود استقرار یافته است.بافت شهری در اراضی با شیب کمتر از ۵ درصد واقع شده است که هرچه به طرف شرق و غرب و جنوب غربی درخارج شهر می رویم این شیب افزایش یافته و در واقع این ارتفاعات از غرب و شرق شهر را با محدودیت توسعه مواجه نموده است. از مساحت ۵/۷۱ هکتاری محدوده شهر در حدود ۲/۱۶ هکتار را سطوح مسکونی و حدود ۶/۴۵ درصد را به خود اختصاص داده اند که شامل ۳۳۳ قطعه مسکونی می باشد. شهر کوهین در دو طرف جاده ترانزیتی قزوین-رشت شکل گرفته است که از رودخانه ای مرکز شهر از شمال به جنوب را به چهار پهنه تقسیم نموده است. به لحاظ بررسی عناصر سیمای شهری رود و جاده بعنوان لبه ها عمل می کند که شهر را به پهنه های مختلف مجزا می کنند که دو پهنه جنوبی با توجه به اسکان جمعیت اصلی شهر درآن بخش اصلی کالبد شهر را تشکیل می دهد. شهر از شمال و جنوب به اراضی کشاورزی و باغات محدود شده است (طرح جامع تفصیلی شهر کوهین،۱۳۹۴).
–موقعیت و وسعت جغرافیایی شهر
شهر کوهین یکی از شهرهای توابع استان قزوین می باشد که در مختصات جغرافیایی ۳۶ درجه و ۳۰ دقیقه عرض شمالی و ۴۹ درجه و ۴۵ دقیقه طول غربی و در ارتفاع ۱۵۰۰ متر از آبهای آزاد و در فاصله ۳۲ کیلومتری از شهر قزوین واقع شده است. از مساحت ۵/۷۱ هکتاری محدوده شهر در حدود ۲/۱۶ هکتار را سطوح مسکونی و حدود ۶/۴۵ درصد را به خود اختصاص داده اند که شامل ۳۳۳ قطعه مسکونی می باشد.
شهر کوهین در دو طرف جاده ترانزیتی قزوین _ رشت شکل گرفته است که از مرکز آن از شمال به جنوب رودخانه ای شهر را به چهار پهنه تقسیم نموده است (طرح جامع تفصیلی شهر کوهین،۱۳۹۴).
–نحوه توزیع جمعیت منطقه
بر اساس آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ ، جمعیت استان قزوین حدود ۱٫۳ میلیون نفر بوده است که حدود ۱٫۶ درصد ازکل جمعیت کشور را شامل می شود . توزیع جمعیت در شهرستان‌های استان یکسان نیست؛ شهرستان قزوین نزدیک به نیمی از جمعیت استان را در خود جای داده است.
–خصوصیات جمعیتی و حجم تغییرات آن
شهر کوهین در سال ۱۳۸۱ تبدیل به شهر شده است ولی در بین شهر های استان در سال ۱۳۳۵در رتبه پانزدهم قرار داشت که کاهش جایگاه جمعیتی آن را نشان می دهد.این شهر در سال ۱۳۸۵جمعیتی حدود ۱۶۰۰ نفر داشته است در اولین سرشماری قابل استناد (سال ۱۳۳۵) دارای ۶۴۹ نفر جمعیت بوده است. بنابراین طی این دوره پنجاه ساله، جمعیت آن حدود ۲/ ۵ برابر شده که رشدی حدود ۸/۱درصد را طی این دوره نشان می دهد.
– تعداد خانوار و ترکیب آن
براساس آخرین سرشماری (۱۳۹۵) این شهر دارای ۴۱۸ خانوار ساکن بوده است به این ترتیب متوسط تعداد افراد خانوار شهر با توجه به جمعیت آن ۴/۳ نفر بوده است. بررسی تحولات بعد خانوار شهر طی دوره پنجاه ساله ۱۳۹۵-۱۳۴۵ نشان می دهد که با گذشت زمان از تعداد افراد خانوار شهر کاسته شده است با این حال سرعت کاهش آن کمتر از متوسط شهری کشور است.
-ترکیب سنی جمعیت
سرشماری ۱۳۹۵ نشان داد که حدود ۲۰ درصد جمعیت شهر کمتر از ۱۵ سال و ۹ درصد بالای ۶۵ سال سن داشتند. بررسی ساختار جمعیت شهر در گروههای سنی نشان می دهد که بیشترین تعداد جمعیت در گروه سنی ۶۴-۱۵ ساله بوده است.
-ترکیب جنسی جمعیت
طبق سر شماری سال ۱۳۹۵ تعداد مردان شهر ۷۴۶ نفر و زنان آن ۶۶۵ نفر بوده است.
-وضع سواد
از حدود ۱۴۱۱ نفر جمعیت ۶ ساله و بیشتر شهر در سال ۱۳۹۵ تعداد ۱۲۴۰ نفر با سواد بوده اند به این ترتیب نسبت باسوادی در این شهر حدود ۸۵ درصد بوده است.
–مطالعات اقتصادی
شهر و شهرنشینی در ایران اگرچه سابقه تاریخی زیادی دارد، ولی طی دهه های اخیر در ابعاد کمی و کیفی خود تحولات بی سابقه ای را تجربه کرده است. امروزه در کنار عوامل سنتی، نیروهای جدیدی به سازماندهی اقتصاد شهری و تحول نظام شبکه شهری کشور می پردازند. فعالیت های اقتصادی ناحیه یکی از عناصر اصلی ساخت فضایی است که بخش بسیار مهمی از آن را تشکیل می دهد، فعالیت اقتصادی و تولید در هر ناحیه زمینه ساز توسعه آن ناحیه به شمار می رود. بنابراین شناخت نوع فعالیت و نقش آن در تامین نیازهای ناحیه و صادرات به خارج از ناحیه، در مطالعات ناحیه ای از جایگاه ویژه ای برخوردار است.
–وضع فعالیت و اشتغال
حدود ۳۱ درصد از جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر شهر در آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن فعال بوده اند. میزان مشارکت اقتصادی در این شهر کمتر از متوسط شهری استان و همین طور شهری کشور بوده است ، کمتر بودن این نسبت که از ساختار جمعیتی آن ناشی شده است نسبت وابستگی اقتصادی بیشتری را موجب شده است . این نسبت نشان می دهد از هر ۱۰۰ نفر جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر ۳۱ نفر وارد بازار کار می شوند که بخشی از آنها شاغل و بقیه بیکار مانده اند. چنانچه مشاهده می شود میزان اشتغال در این شهر ۷۸درصد بوده است که از متوسط شهری استان و با تفاوت بیشتری از متوسط شهری کشور کمتر است. در مقابل میزان بیکاری در آن بیش از متوسط شهری استان است. میزان بیکاری ۲۲ درصدی، این شهر را در ردیف یکی از شهر های با میزان بیکاری درکشور قرار می دهد. میزان سرباری به عنوان شاخصی که به نوعی وضعیت اقتصادی خانوار را نشان می دهد در این شهر بیش از متوسط شهری استان و با تفاوت بیشتری از متوسط شهری کشور است این تفاوت نشان می دهد که شاغلان این شهر بار معیشت جمعیت بیشتری را به دوش می کشند.
-تعیین عملکرد و نقش غالب اقتصادی شهر
اطلاعات موجود نشان می دهد که با گذشت زمان تغییراتی کاهشی در سهم بخش کشاورزی و در مقابل تغییراتی افزایشی در سایر بخش ها به ویژه خدمات دیده است. موقعیت شهر به عنوان یکی از شهر های واقع در حاشیه جاده قزوین – رشت زمینه مناسبی برای ایجاد فعالیت های خدماتی به ویژه در رابطه با حمل و نقل شده است. با وجود کم شدن بخشی از حجم فعالیت های حمل و نقل از این مسیر پس از ایجاد بزرگراه قزوین – رشت، همچنان شهر کوهین ارایه دهنده خدمات به وسایل نقلیه عمدتاً سنگین در این مسیر است. بنابراین در یک ارزیابی کلی می توان گفت عملکرد غالب اقتصادی در این شهر همچنان خدمات است.
-مطالعات کاربری اراضی
–ارزیابی طرح هادی مصوب
طرح هادی شهرکوهین در محدوده ای حدود ۵/۷۱ هکتار تهیه شده است. این طرح در دو طرف جاده رشت- قزوین سطوح مختلف اعم از کاربری های مسکونی و خدماتی را در طرح پیش بینی نموده است. مطابق نقشه طرح هادی مصوب شهرکوهین ۸/۲۷ هکتار از سطح شهر به کاربری مسکونی اختصاص یافته است. درحدود ۵/۱۳ هکتار نیز معابر شهر به خود اختصاص داده اند. با توجه به گذر جاده رشت- قزوین و رودخانه از داخل شهر درحدود ۸/۷ هکتار نیز حرایم جاده و مسیل اشغال نموده اند و مابقی محدوده در حدود ۵/۲۲ هکتار را اراضی به کاربری های خدماتی اختصاص یافته است که از این میزان درحدود ۵/۱۵هکتار از اراضی اختصاص یافته به کاربری مسکونی ساخته نشده اند و در واقع با نگاه بر نقشه وضع موجود تهیه شده مشاهده می شود که سطوح مسکونی در شمال جاده که به تحقق نزدیک شده اند و عمده سطوح مسکونی در جنوب جاده ساخته شده اند و به همین ترتیب کاربری های خدماتی نیز به واسطه استقرار عمده جمعیت در جنوب جاده در همین قسمت واقع شده اند.
– نحوه استفاده از اراضی شهر
از مساحت ۵/۷۱ هکتاری محدوده شهر در حدود ۲/۱۶هکتار را سطوح مسکونی و حدود ۶/۴۵ درصد را به خود اختصاص داده اند که شامل ۳۳۳ قطعه مسکونی می باشد. جمعیت موجود شهر مطابق مطالعات انجام شده در سال ۱۳۹۰ درحدود ۱۶۰۰ نفر می باشد که با متوسط بعد خانوار ۱/۴ نفر در ۳۸۸ خانوار می باشد و متوسط قطعات مسکونی در سطح شهر ۳۶۹ متر مربع می باشد که با توجه به اینکه بیش از ۹۸ درصد ساختمانهای مسکونی یک طبقه می باشند تراکم خانوار در واحد مسکونی درسطح شهر ۱۵/۱ نفر در واحد مسکونی می باشد و تراکم خالص مسکونی در شهر کوهین ۹۸ نفر در هکتار می باشد. تراکم جمعیت شهرکوهین با توجه به اینکه اراضی خالی ۴۰ درصد سطح شهر می باشد حدود ۴/۲۲ نفر در هکتار می باشد که تراکم جمعیت بسیار کم می باشد. معابر شهر با توجه به عبور جاده از میان شهر ۵/۱۴ درصد سطوح خالص و ۱/۲۹ درصد از مساحت کل شهر را به خود اختصاص داده اند و مابقی اراضی شهر به کاربری های خدماتی به خود اختصاص داده اند که کمتر از ۱۰ درصد از اراضی می باشد اما به واسطه جمعیت کم شهر به جز کاربری ورزشی و فضای سبز مابقی کاربری ها از سرانه مناسبی برخوردار می باشند.
– ساختار کالبدی شهر
با توجه به جمعیت کم شهر درکل می توان شهر را به عنوان یک محله تعریف کرد اما با توجه به عوامل جداکننده ای همچون جاده که شهر را به دو قسمت تقسیم نموده می توان شهر را به دو حوزه شمال و جنوب تقسیم نمود که به لحاظ استقرار جمعیت و خدمات تفاوت قابل ملاحظه ای با هم دارند.
-مطالعات کالبدی
مهمترین بخش شهر، محل زندگی انسانها است و سهم عمده ای از سطوح کاربری ها را نیز شامل می شود؛ به گونه ای که در شهرهای کوچک بیش از ۶۰ % و شهرهای بزرگ حدود ۴۰ % از سطح شهر تحت پوشش کاربری مسکونی است امروزه مسکن، نقش تعیین کننده ای در شکل گیری شهرها داشته و دارد، در عین حال از لحاظ شاخص های مختلف دچار مشکلات عدیده ای شده است؛از طرف دیگر، شایان ذکر است که مناسب بودن مسکن از ابعاد مختلف نقش مهمی در آسایش روحی و روانی ساکنان شهر دارد؛ بنابراین، شناخت شاخص های مسکن مناسب و تلاش در جهت تحقق سکونتگاه مطلوب، امر مهم در بحث توسعه پایدار شهری می باشد.
-بررسی تراکم و طبقات ساختمانی
درسطح شهر ۹۸ درصد ساختمانها یک طبقه هستند و تنها ۶ قطعه مسکونی دو طبقه می باشد که در سطح شهر پراکندگی مشخص نیز ندارد.
-وضعیت کلی ساختمانهای مسکونی
-کیفیت ابنیه
درحدود ۳۰ درصد از ساختمانهای مسکونی شهر فرسوده می باشد و تنها ۳ درصد نوساز بوده و مابقی درحدود ۶۷ درصد قابل نگهداری می باشد.
-مصالح ساختمانی
با توجه به برداشت میدانی انجام شده حدود ۵/۷۹ درصد از ساختمانهای مسکونی کم دوام بوده و ۵/۱۲ درصد را نیز بی دوام تشکیل داده اند ، لذا ۹۲ درصد از واحدهای مسکونی از دوام مناسبی برخوردار نمی باشد.
-حریم شهر
حریم شهر کوهین با توجه به استقرار شهر که مساحت محدوده شهر ۸/۸۵ هکتار می باشد حریم شهر نهایتا در حدوداً ۵ برابر محدوده شهر معادل ۲/۴۱۸ هکتاردر نظر گرفته شده است.